Ιστορική αναδρομή και εξέλιξη
Η ενδοαγγειακή νευροχειρουργική ή επεμβατική Νευροακτινολογία, ξεκίνησε τα πρώτα βήματα της από τις αρχές του περασμένου αιώνα. Το 1904 ο Dawbarn έκλεισε την αιματική τροφοδοσία ενός σαρκώματος του προσώπου με απ' ευθείας ενδοκαρωτιδική έγχυση παραφίνης και petroleum jelly.
Ο Brooks το 1930 πρότεινε την ενδαγγειακή τοποθέτηση μυός σε καρωτιδοσηραγγώδη επικοινωνία. Ο Fogarty περιέγραψε την χρήση μη αποσπώμενου μπαλονιού για την αφαίρεση θρόμβου ή εμβόλου, από τις αρτηρίες.
ΡΩΣΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ ΡΙΖΕΣ
Το 1959 ο νευροχειρουργός Fyodor A. Serbinenko εργάστηκε πάνω στην ενδαγγειακή χρήση μπαλονιών. Το 1960, ο Misiuk έγραψε σχετικά με την χρήση μπαλονιού για την θεραπεία ενδοκράνιων αγγειακών παθήσεων. Επίσης οι Khilko το 1961 και οι Arutionov και Burlutsky το 1965, περιέγραψαν παραλαγές της τεχνικής του Brooks.
Ο Serbinenko, πρέπει να θεωρηθεί ο πατέρας της Επεμβατικής Νευροακτινολογίας, στο Ν.Ν Burdenko Institute, το 1954, καθιερώνοντας το αρτηριακό καθετηριασμό και την αγγειογραφία, την χρήση καθετήρων polyethylene και μπαλλόνια Latex. Από το 1971, δημοσιεύει διάφορες εργασίες, κυρίως για την τεχνική της αρτηριακής απόφραξης με μπαλόνια. Η δημοσίευση του <<Balloon Catheterization and Occlusion of Major Cerebral Vessels>> αποτέλεσε σταθμό στις εξελίξεις. Για πρώτη φορά η ενδαγγειακή αντιμετώπιση αγγειακών παθήσεων και όγκων, δεν ήταν ευχή αλλά καθιερωμένη τακτική. Έκτοτε, νευροχειρουργοί από όλο τον κόσμο, επισκέπτονται το Νοσοκομείο Burdenko ( μεταξύ των οποίων και ο DeBrun ).
Η ενδαγγειακή χειρουργική στην Σοβιετική Ένωση δεν αναπτύχθηκε μόνο στην Μόσχα, αλλά επίσης και στο Κίεβο στο Νευροχειρουργικό Ινστιτούτο του Κίεβου υπό την διεύθυνση του Romodanov και του νεαρού νευροχειρουργού Victor Shcheglov. Υπό την διεύθυνση του Romodanov αντιμετωπίστηκαν περισσότερο από 1000 περιστατικά με ανεύρυσμα καθώς και χιλιάδες άλλα περιστατικά, όπως αρτηριοφλεβώδεις δυσπλασίες, καρωτιδοσηραγγώδεις επικοινωνίες και άλλες ενδοκράνιες επικοινωνίες.
Τη περίοδο που ο Serbinenko και οι άλλοι Ρώσοι ιατροί χρησιμοποιούσαν ευρέως τις ενδαγγειακές τεχνικές, ο Αμερικάνος Luessesenhop συνέβαλλε στο να αυξηθεί το ενδιαφέρον για αυτές τόσο στην Αμερική όσο και στην Ευρώπη. Το 1964 ο Luessenhop και Velasquez ανακοινώνουν την χρήση μπαλονίου σε τρεις ασθενείς.
ΕΝΔΑΓΓΕΙΑΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΓΙΑ ΕΝΔΟΚΡΑΝΙΑ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑΤΑ
Στα αρχικά στάδια χρησιμοποιήθηκαν διάφορα είδη θεραπείας όπως η έγχυση τριχών εντός του ανευρύσματος, η χρήση μαγνητικών θρομβογενών σωματιδίων καθώς και άλλες μέθοδοι. Κατά την δεκαετία του ‘70 ο Khilko χρησιμοποίησε ένα σύστημα με δύο μπαλόνια για να αποκλείσει ανεύρυσμα στην αυχενική μοίρα της έσω καρωτίδος. Το 1975 ο Zozulia και ο Shcheglov δημοσιεύουν την πρώτη τους ανακοίνωση με τις ενδαγγειακές τεχνικές στην αντιμετώπιση των ενδοκρανιακών ανευρυσμάτων ανακοινώνοντας 137 συνεδρίες σε 119 ασθενείς. Το 1978 ο DeBrun παρουσιάζει την εμπειρία του με συστήματα μπαλονιών, συμπεριλαμβανόμενης και της χρήσης εκείνων για την θεραπεία των ανευρυσμάτων. Δημοσιεύουν την θεραπεία 14 ανευρυσμάτων, 10 εκ των οποίων βρίσκονταν στην σηραγγώδη μοίρα της έσω καρωτίδος. Επίσης το 1978 ο Laitinen και Servo περιγράφουν την δική τους τεχνική με μη μονοαξονικά αποσπώμενα μπαλόνια για την θεραπεία ανευρυσμάτων. Ο Taki και συνεργάτες επίσης περιγράφουν το δικό τους μοντέλο συστήματος μπαλονιού, ενώ αργότερα προσθέτουν τη χρήση υγρού υλικού για το φούσκωμα του μπαλονιού. Στην συνέχεια δημοσιεύονται μεγάλες σειρές σε διάφορα κέντρα. Το 1980 ο DeBrun και οι συνεργάτες δημοσιεύουν την εμπειρία τους στην αρτηριακή απόφραξη για την θεραπεία μη χειρουργικών ανευρυσμάτων. Οι συγγραφείς αναφέρουν ότι είναι πιο ασφαλές να αποκλειστεί η φέρουσα το ανεύρυσμα αρτηρία από το να αποκλειστεί το γιγαντιαίο ανεύρυσμα κάθ’ εαυτό. Ο Berenstein και οι συνεργάτες το 1984 δημοσιεύουν την δική τους εμπειρία στο trapping με μπαλόνια γιγαντιαίων ανευρυσμάτων. Ο Higashida και οι συνεργάτες δημοσιεύουν και αυτοί τα αποτελέσματα της ενδαγγειακής θεραπείας σε ανευρύσματα της σηραγγώδους μοίρας της έσω καρωτίδος σε 87 ασθενείς και αργότερα δημοσιεύουν μια σειρά με 26 ανευρύσματα που αφορούσαν την οπίσθια κυκλοφορία. Προς το τέλος της δεκαετίας η εφαρμογή της ενδαγγειακής θεραπείας αρχίζει να διευρύνεται. Το 1991 ο Jacques Moret και οι συνεργάτες δημοσιεύουν τη δική τους σειρά από το Παρίσι που αφορούσε 124 ασθενείς οι οποίοι θεραπεύτηκαν με αποσπώμενα μπαλόνια. Ο Shcheglov αναφέρει την χρήση αποσπώμενων μπαλλονιών σε 867 ασθενείς. Ο Gianturco και συνεργάτες ήταν οι πρώτοι που δημοσίευσαν τη χρήση ενδαγγειακών μεταλλικών σπειραμάτων για να προκαλέσουν θρόμβωση της νεφρικής αρτηρίας. Ο Hilal και συνεργάτες επέκτειναν αυτήν την ιδέα με την χρήση microcoils από πλατίνα για την θρόμβωση ενδοκράνιων παθήσεων. Έτσι στην συνέχεια αναπτύχθηκαν διάφορα είδη θρομβογόνων coils. Βέβαια με τις τεχνικές αυτές δεν ήταν δυνατό να υπάρξει έλεγχος του coil μέσω των καθετήρων, καθώς δε ήταν και αδύνατος ο έλεγχος της συμπεριφοράς των coil. Ένα σπουδαίο κεφάλαιο άνοιξε με την χρήση των ηλεκτροαποσπώμενων coils, τα οποία για πρώτη φορά επινόησε ο Guglielmi. Τα coils αυτά από πλατίνα, μπορούν να οδηγηθούν μέσω συστημάτων υπερεκλεκτικών καθετήρων και να τοποθετηθούν με ασφάλεια μέσα στο ανεύρυσμα. Επίσης είναι δυνατόν να αποσυρθούν και να επανατοποθετηθούν.
Σήμερα, έχουν προστεθεί πολλά νέα επεμβατικά υλικά στη φαρέτρα του ειδικού. Coils 2ης και 3ης γενιάς, τρισδιάστατα (3D), πολλαπλών διαμέτρων, soft και ultra soft coils, ειδικά διαμορφομένα μπαλόνια για την remodeling τεχνική, υγρά υλικά ( ONYX ) και ενδοπροθέσεις (stents), προσφέρουν σημαντικές θεραπευτικές δυνατότητες που λίγα χρόνια πριν δεν υπήρχαν.
